Van beslisboom naar womanager

Mijn lachspieren wilden graag weer eens op bezoek bij een woord waar ze erg goede herinneringen aan hebben. Zelden waren ze zó doortrokken geraakt van bovenaards laxatiegeschater als bij dat woord: “beslisboom”. Dat was in 2020, en het stond in een bericht van de school van mijn zoon (eigenlijk wel de laatste plaats waar je zo’n woord zou verwachten).¹⁾

Ook nu hou ik het niet terwijl ik het hikkend van het lachen opschrijf. Wat is in geile-tapijten-naam een “beslisboom”? Ik kan dit woord gewoon niet serieus ondergaan; ik kan het niet neutraal aanhoren. Ik word instant weg gebeamed naar de Regio van de Falende Anusyoga – waar we allemáál melige hyena’s zijn hè, vergeet dat effe niet – en mijn fantasie slaat op hol.

“Beslisboom”. Is dat een soort pispaal, waar nu eens niet tegenaan geplast maar tegenaan gesist moet worden? Is het een soort slagboom die bepaalt wie ergens door mag of moet wachten? Of een variant op de “sorting hat” uit Harry Potter? Of komt het van een onlangs ontdekt oud-Germaans gebruik waarbij lastige kwesties binnen de stam werden voorgelegd aan een speciale eikenboom in het bos? (De ruziënde partijen moesen beide onder deze boom – de beslisboom – gaan staan, en op wiens hoofd het eerst een eikel viel, die had gelijk).

Jullie denken misschien: “wat zeurt hij”, maar ik moet eerlijkheidshalve bekennen dat ik de opkomst van het begrip “beslisboom” gemist had, en het voor het eerst las in deze brief van de school. Ik wist ook écht niet wat het was. Inmiddels weet ik dat natuurlijk wel, net als jullie allemaal. En ik maak er wel grapjes over, maar eigenlijk ben ik witheet over weer zo’n stupide marketing-communistische ’tool’ voor ‘gedrags-stroomlijning’.

Het is een woord waarbij je meteen de hete adem in je nek voelt van de één of andere control freak. Een manager bedoel ik inderdaad. Ik ga er voor zorgen dat iedereen die dit stukje leest nóóit meer het woord “beslisboom” durft te gebruiken. Waarom? Omdat “beslisboom” een ultiem penis-gerelateerd woord is. Het is het maximaal haalbare waar je de onontkoombaarheid van mannelijke dominantie wil uitdrukken in managerstaal. “Thorguld de vikinghoofdman knoopte zijn broek los en zwaaide zijn beslisboom op tafel om zijn woorden kracht bij te zetten.” Je ziet het meteen voor je. Mijn lachspieren in ieder geval wel. Kom nou toch: het is overduidelijk dat “beslisboom” een synoniem is voor het mannelijk geslachtsdeel, en dan het liefst in erecte staat (ook al valt daar wat minder mee te zwaaien, zonder blessures op te lopen tenminste).

Wàt een geniepig begrip is het, dit “beslisboom”. Dat je je in je keuzes moet laten leiden door de onontkoombare imposantie van de opgerichte paal zeg maar. Hallelujah: wat een verering van de erecte rede. Het is een patriarchaal, seksistisch en vooral fallisch woord, waarmee je als je het ook nog eens op een middelbare school gebruikt, in één keer 100 jaar feminisme teniet denkt te kunnen doen. Degene die dit woord bedacht heeft moet een enorm probleem hebben met feminisme en de gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen. “Beslisboom”. Een vrouw zou eerder een woord als “keuzestroom” bedacht hebben, of voor mijn part “motivatie-rivier”, hoewel ik dan tergend genderbevestigend bezig ben, maar dat is provocatie met de knipoog van de melige hyena.

Als ik vrouw was, zou ik ook nooit “manager” genoemd willen worden, maar afdwingen dat mijn functietitel “womanager” zou zijn. Krijg je toch een heel andere dynamiek volgens mij. Maar goed: voor de dynamiek van het niet-kunnen-kiezen is al bepaald dat de ’tool’ daarvoor “beslisboom” moet heten. “Bepalen”… Ook al zo’n masculien seksistisch begrip: we leggen even een hek ergens omheen met erecte stukken hout als herinnering aan de man die hier de baas is.

1) De school schreef in een rondbrief (2 oktober 2020, midden in corona-tijd, weet u nog?) : “De allerbelangrijkste voorzorgsmaatregel is dat een leerling thuis blijft als deze coronagerelateerde klachten heeft.* Om te helpen met de beslissing die genomen moet worden, heeft het RIVM in samenwerking met onder andere de VO-raad een beslisboom opgesteld** die u helpt om te bepalen wat u moet doen. U vindt deze in de bijlage.”

* Je merkt hoe zenuwachtig de school was over een ‘correct functioneren in corona-tijd’, en hoe zich dat weerspiegelt in de formaliteit van de formulering. Zo is het in het zinsgedeelte “als deze coronagerelateerde klachten heeft” niet duidelijk op welk woord “deze” slaat. Je kan het ook zo lezen dat de voorzorgsmaatregel corona-gerelateerde klachten heeft i.p.v. de leerling. Hoe simpel had dat vermeden kunnen worden met een formulering als “… dat een leerling thuis blijft bij corona-gerelateerde klachten”. Maar goed: dit doet niet ter zake, en staat ook niet voor niets in een voetnoot.

** Uiterst jammer overigens dat niet van gelegenheid gebruik gemaakt is om te schrijven “…een beslisboom geplant” i.p.v. “opgesteld”. Had ook beter bij juist die school gepast.